Projektowanie strzelnic.
Weryfikacja warunków lokalnych terenu przeznaczonego pod budowę strzelnic, przygotowanie wniosku o warunki zabudowy oraz właściwe zaprojektowanie strzelnicy wymaga znajomości szeregu aktów prawnych oraz posiadania wiedzy dotyczącej ich budowy.
Szczególne znaczenie ma rodzaj planowanej strzelnicy. Wymagania oraz przepisy różnią się w przypadku strzelnic otwartych i zamkniętych.

Warunki dotyczące lokalizacji
Pierwszą decyzją przy planowanej budowy strzelnicy jest wybór odpowiedniego miejsca.
Działka na terenie, której zlokalizowana ma zostać strzelnica powinna mieć odpowiednie wymiary oraz umożliwić jej budowę zgodnie z zapisami planu miejscowego lub decyzji o warunkach zabudowy.
Same wymiary działki uzależnione są od rodzaj strzelnicy – otwarta/zamknięta ale również odległości od budynków przeznaczonych na stały pobyt ludzi. W przypadku strzelnicy zamkniętej nie ma to większego znaczenia jednak przy strzelnicy otwartej zakłada się minimalną odległość od jej granic do zabudowy min. 300m. W praktyce aby zachować dobrosąsiedzkie układy najlepiej strzelnicę planować w terenie niezabudowanym.
W zakresie wymiarów działki pod strzelnicę otwartą należy przyjąć min. wymiar strzelnicy o długości toru 100m i szerokości min. stanowisk po 3m na ok. 110x25m tj. ok. 2750m2. Dodatkowo należy pamiętać o niezbędnym miejscu na parkowanie pojazdów.
Teoretycznie minimalny gabaryt strzelnicy zamkniętej to 3 tory o długości 25m. W praktyce, szczególnie w aspekcie ekonomicznym nakładów i zysku lepiej sprawdzą się strzelnice o minimum 6 torach w układzie 6x25m lub 3x25m i 3x50m.
I tak dla strzelnicy 3x25m minimalny wymiar budynku to 10x43m. a wymiar działki z miejscami postojowymi 25x55m tj. ok. 1400m2.
Dla strzelnicy 6x25m minimalny wymiar budynku 19x43m, a wymiar działki z miejscami postojowymi 35x55m tj. ok. 1900m2.
Dla strzelnicy 4x25m oraz 2x50m minimalny wymiar budynku to 18x70m, a wymiar działki z miejscami postojowymi 31x80m tj. ok. 2500m2.
Oczywiście podane wymiary są szacunkowe, a weryfikacji działki pod kątem planowanej zabudowy powinien dokonać projektant po zapoznaniu się z warunkami lokalnymi w tymi zapisami prawa miejscowego.
W praktyce planując taką inwestycje należy mierzyć się z przedsięwzięciem, dla którego „wygodna” działka pod strzelnicę zakrytą powinna mieć powierzchnię powyżej 3000m2, a pod otwartą powyżej 1ha.
Ponadto należy pamiętać przede wszystkim o zapisach miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dopuszczającego możliwość takiej zabudowy lub wystąpić z wnioskiem o warunki zabudowy do zarządcy gminy.
Działka w przypadku strzelnicy zamkniętej wymaga dostępu do podstawowych mediów tj. prądu i wody, a w przypadku strzelnicy użytkowanej w sezonie zimowym również źródła ciepła.
Budynek, w którym przechowywana jest broń i amunicja powinien być również zaopatrzony w monitoring oraz oświetlenie zewnętrzne.

Podstawa prawna
W zakresie budowy strzelnic komercyjnych nie istnieją przepisy regulujące warunki ich budowy.
Podstawą prawną są zatem:
– ustawa z dnia 7 lipca 1994r. – Prawo budowlane – z późniejszymi zmianami
– ustawa z dnia 27 marca 2003r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym
– rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Dz. u. z dnia 9 czerwca 2022r. poz. 1225
– rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki socjalnej z dnia 26 września 1997r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Ponadto można kierować się nowymi aktami prawnymi:
– rozporządzeniem Ministra Środowisk w sprawie wymagań w zakresie ochrony środowiska dotyczących budowy i użytkowania strzelnic
– rozporządzeniem Ministra Obrony Narodowej z dnia 4 października 2001r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać strzelnice garnizonowi oraz ich usytuowanie
– rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 31 marca 2022r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać strzelnice kryte Policji, Straży Granicznej i Służby Ochrony Państwa oraz ich usytuowanie
– rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 31 marca 2022r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać strzelnice odkryte Policji, Straży Granicznej i Służby Ochrony Państwa oraz ich usytuowanie.

Rodzaje strzelnic
Jak wcześniej wspomniano w ogólnym podziale wyróżniamy strzelnice otwarte i zamknięte inaczej w nomenklaturze zwane strzelnicami odkrytymi i zakrytymi.

Strzelnice otwarte
Otwarte nie wymagają budowy obiektu kubaturowego, z definicji nie są obiektem budowlanym a w konsekwencji nie wymagają pozwolenia na budowę. Nie oznacza to, że nie powinny spełniać wymogów prawa miejscowego. Jeżeli na planowanym pod realizację strzelnicy terenie istnieje MPZP należy zweryfikować jego zapisy.
Strzelnica otwarta poza stanowiskami strzelniczymi oraz torami zakończonymi tarczami wymaga tzw. kulochwytów, a więc urządzeń zabezpieczający obszar wokół strzelnicy przed postrzeleniem i rykoszetami. W praktyce w przypadku strzelnic otwarty stosuje się kulochwyty w postaci pryzm mas ziemnych. Jak podaje podręcznik projektowania architektoniczno-budowlanego Petera Neuferta w przypadku torów o dł. 100m na odcinku pierwszych 2/3 długości toru pryzmy boczne powinny mieć szer. 7,5m brutto natomiast na odcinku ostatniej 1/3 długości toru oraz na zakończeniu toru szer. 6,2m. Ich wysokość to odpowiednio 3,3m i 2,8m.
Oczywiście możliwa jest budowa torów obudowanych ścianami zabezpieczonymi kulochwytami w postaci np. mat gumowych.
Istotna jest wcześniej wspomniana odległość od zabudowań z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi. Ze względów akustycznych odległość od zabudowań sąsiednich powinna wynosić jak różne źródła podają 200-300m. Idealnie planować jest taką inwestycję na terenach niezabudowanych.

Strzelnice zamknięte.
Szacunkowe wymiary strzelnic podane zostały w pkcie opisującym warunki lokalizacji.
Standardem jest budowa strzelnic z częścią ogólnodostępną w tym wiatrołapem lub holem z kurtyną powietrzną, szatnią, węzłem higieniczno-sanitarnym. Odrębnie należy zaplanować sejf na przechowywanie broni i amunicji zwyczajowo w postaci niezależnego pomieszczenia zabezpieczonego przed dostępem osób nieupoważnionych. Głównym pomieszczeniem jest hala strzelnicza z przestrzenią komunikacyjną przed stanowiskami strzelniczymi oraz torami. Ponadto w strzelnicy można zaaranżować pomieszczenia dodatkowe np. miejsce przechowywania środków czystości, pomieszczeniem socjalnym jeśli jest wymagane, punktu opatrunkowego itp.
Szczegółowe wymiary pomieszczeń, dostępność, oświetlenie i ochronę przed hałasem precyzują przepisy odrębne w tym w szczególności wspomniane rozporządzenie w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki oraz ich usytuowanie. Dla hali strzelniczej przyjmuje się minimalną wysokość 3m.
Stanowiska strzeleckie powinny być oddzielone od siebie przesłonami chroniącymi strzelców. Wzdłuż ścian zewnętrznych oraz na zakończeniu torów należy zainstalować kulochwyty. Są to płaszczyzny zabezpieczające przed rykoszetami i wychwytujące nie trafione pociski.

Niezbędnym warunkiem korzystania ze strzelnicy jest odpowiednia wentylacja. Ze względu na gazy powstające w momencie zapłonu oraz konieczność ich odprowadzania na zewnątrz należy zaprojektować i zrealizować układ wentylacji mechanicznej. Krotność wymian obliczana jest indywidualnie w zależności od ilości stanowisk strzeleckich oraz kubatury hali.
Ciekawym rozwiązaniem są modułowe strzelnice taktyczne, które można na etapie projektowania dostosować do indywidualnych potrzeb. Umożliwiają one zmiany aranżacyjne np. dowolny układ ścianek kulochwytów w przestrzeni hali strzelniczej pod ćwiczenia grupowe.