14
cze

Analiza oświetlenia, nasłonecznienia, zacieniania

Jednym z istotnych przepisów rozporządzenia w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie jest oświetlenie nasłonecznienie budynku.
Zgodnie z rozporządzeniem, pomieszczenie przeznaczone na pobyt ludzi powinno mieć zapewnione oświetlenie dzienne, dostosowane do jego przeznaczenia, kształtu i wielkości. W pomieszczeniu takim stosunek powierzchni okien liczonej w świetle ościeżnic do powierzchni podłogi powinien wynosić 1:8 (lub 1:12 w innym pomieszczeniu, w którym oświetlenie dzienne jest wymagane ze względów na przeznaczenie).

W przypadku pokojów mieszkalnych czas nasłonecznienia w dniach równonocy (21 marca i 21 września) powinien być zapewniony przez co najmniej 3h w godzinach 7.00-17.00, a w pomieszczeniach przeznaczonych do zbiorowego przebywania dzieci w żłobku, przedszkolu i szkole, z wyjątkiem pracowni chemicznej i plastycznej – w godzinach 9.00-16.00. W mieszkaniu wielopokojowym dopuszcza się ograniczenie wymagania określonego w ust. 1 co najmniej do jednego pokoju, przy czym w śródmiejskiej zabudowie uzupełniającej dopuszcza się ograniczenie wymaganego czasu nasłonecznienia do 1,5 godziny, a w odniesieniu do mieszkania jednopokojowego w takiej zabudowie nie określa się wymaganego czasu nasłonecznienia.
To tyle jeśli chodzi o przepisy. Udowodnienie właściwego nasłonecznienia pomieszczeń nie jest w cale proste, i w zależności od przyjętej metody rodzi wiele kontrowersji. Jedną z nich jest np. fakt, że układ cieni w czasie równonocy wiosennej nie jest dokładnie taki sam jak w czasie jesiennej.
Podstawowym sposobem jest wykreślenie cieni za pomocą tzw. linijki słońca. Jest to metoda opracowana w latach 70 i wprowadzona w Związku Radzieckim w związku z przepisami sanitarnymi, które weszły w życie w latach 80. Osobiście nie używam i nie polecam stosowania tego rozwiązania ze względu na niedokładności wynikające z przyjętego w tej metodzie uśrednionego czasu słonecznego i roku słonecznego. Niedokładność powoduje też ogólnikowe przyjęcie daty 21 marca i września jako czasu równonocy gdy ten wypada czasem 22 lub 23 dnia miesiąca.
Drugą metodą jest obliczenie  długości cienia i graficzne wykreślenie w programie cad.
Najpierw sprawdzamy współrzędne położenia miejsca (wikipedia, googleearth). Następnie przeliczamy minuty i sekundy na dziesiąte części stopnia. Dane wprowadzamy do NOAA Solar Calculator, podajemy też datę i czas i otrzymujemy kierunek i kąt padania promieni. Finalnie korzystamy z funkcji tangens i otrzymujemy długość cienia dla zadanej wysokości budynku.
Cienie rysujemy w płaszczyźnie poziomej nadproża nad oknem badanego pomieszczenia.
Po takim wyznaczeniu cieni warto skorzystać jeszcze z programów takich jak 3dsmax lub Sketchup, które posiadają wbudowane moduły obliczenia cieni. Jest to sposób na sprawdzenie czy nie było pomyłki w obliczeniach jednak układy cieni wyznaczone w tych programach nie są bardzo precyzyjne i należy je traktować jako poglądowe.
Ostatnią znaną mi metodą jest skorzystanie z profesjonalnych narzędzi komercyjnych jak np. nakładki na Sketchup – Shadow Analysis.
Na załączonym szkicu przedstawiam analizę zacieniania/nasłonecznienia opracowaną metodą obliczeniowo-graficzną.

 

© 2001-2024 CONDE — All rights reserved.

projekt i realizacja IGUANA STUDIO